محاسبه کارایی هود آشپزخانه

عطر و طعم غذاهای مختلف، یکی از لذت‌های آشپزی است. اما در کنار این لذت، پخت و پز باعث تولید دود، بخار، ذرات چربی معلق در هوا، بوهای قوی و حرارت اضافی می‌شود. این آلاینده‌ها اگر در محیط آشپزخانه باقی بمانند، می‌توانند باعث کثیفی سطوح، بوی نامطبوع دائمی و حتی مشکلات تنفسی شوند. اینجا است که نقش یک هود آشپزخانه کارآمد پررنگ می‌شود. هودها با جذب این آلاینده‌ها، هوای آشپزخانه را پاکیزه نگه می‌دارند و محیطی سالم‌تر و دلپذیرتر برای آشپزی فراهم می‌کنند.

اما آیا هر هودی برای هر آشپزخانه‌ای مناسب است؟ خرید هودی که قدرت مکش آن برای فضای شما کافی نباشد، عملاً پول دور ریختن است. در مقابل، هودی با قدرت بیش از حد نیاز نیز می‌تواند باعث مصرف انرژی بالا و سر و صدای اضافی شود. بنابراین، درک کارایی هود آشپزخانه و نحوه محاسبه یا ارزیابی آن، یک گام کلیدی برای انتخابی هوشمندانه است. اگر تا به حال به این موضوع فکر نکرده‌اید یا نمی‌دانید چگونه کارایی هود صنعتی مناسب آشپزخانه‌تان را بسنجید، با ما همراه باشید تا به زبانی ساده، این مفهوم را برای شما روشن کنیم.

هود آشپزخانه چیست و چه وظایفی دارد؟

هود آشپزخانه دستگاهی است که معمولاً در بالای اجاق گاز نصب می‌شود و وظیفه اصلی آن، جذب و حذف آلاینده‌های موجود در هوای ناشی از فرآیند پخت و پز است. وظایف کلیدی هود آشپزخانه عبارتند از:

1. جذب دود و بخار: هنگام پخت و پز، به خصوص سرخ کردن و جوشاندن، مقادیر زیادی دود و بخار تولید می‌شود که هود آن‌ها را به سمت خود می‌کشد.
2. فیلتر کردن چربی: ذرات ریز چربی به صورت معلق در هوا پخش می‌شوند. فیلترهای هود این ذرات را به دام می‌اندازند و از نشستن آن‌ها روی سطوح آشپزخانه جلوگیری می‌کنند.
3. حذف بوهای غذا: بوهای ناشی از پخت و پز توسط هود جذب شده و از محیط خارج می‌شوند.
4. کاهش حرارت اضافی: هود بخشی از حرارت متصاعد شده از اجاق گاز را جذب و از محیط خارج می‌کند.

انواع هود آشپزخانه:

هودهای آشپزخانه در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای سبک طراحی و نوع نصب خاصی مناسب هستند:

• هودهای زیر کابینتی: زیر کابینت بالایی نصب می‌شوند و رایج‌ترین نوع در آشپزخانه‌های کوچک و متوسط هستند.
• هودهای دیواری: روی دیوار و بالای اجاق گاز نصب می‌شوند و معمولاً ظاهری دکوراتیوتر دارند و برای آشپزخانه‌های مدرن مناسبند.
• هودهای جزیره‌ای: بالای اجاق گازهایی که در مرکز آشپزخانه (جزیره) قرار دارند، از سقف آویزان می‌شوند و برای آشپزخانه‌های بزرگ با طراحی جزیره‌ای مناسبند.
• هودهای توکار/مخفی: داخل کابینت بالای اجاق گاز قرار می‌گیرند و کاملاً پنهان هستند، ظاهری مینیمال ایجاد می‌کنند.
• هودهای رومیزی یا بالادست: در کنار یا پشت اجاق گاز نصب شده و هنگام استفاده بالا می‌آیند و دود و بخار را به صورت افقی جذب می‌کنند.
• هودهای تصفیه‌کننده: هوا را فیلتر کرده (شامل فیلتر کربن برای بو) و به داخل آشپزخانه برمی‌گردانند و نیازی به کانال خروجی به بیرون ندارند.
• هودهای کانال‌دار: هوا را از طریق کانال به خارج از ساختمان هدایت می‌کنند و کارایی بالاتری در حذف کامل آلاینده‌ها دارند.

محاسبه کارایی هود آشپزخانه

کارایی اصلی هود آشپزخانه با قدرت مکش آن سنجیده می‌شود. قدرت مکش نشان‌دهنده حجم هوایی است که هود می‌تواند در واحد زمان جابجا کند. این پارامتر معمولاً با واحد متر مکعب بر ساعت  بیان می‌شود.

برای اینکه بدانید هود با چه قدرت مکشی برای آشپزخانه شما مناسب است، باید حجم آشپزخانه خود را محاسبه کرده و آن را با استاندارد تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت مقایسه کنید:

• محاسبه حجم آشپزخانه: حجم آشپزخانه را با ضرب طول در عرض در ارتفاع آن به دست آورید. اگر ابعاد را بر حسب متر اندازه گرفته‌اید، حجم نهایی بر حسب متر مکعب خواهد بود.

مثال: اگر آشپزخانه شما ۳ متر طول، ۴ متر عرض و ۳ متر ارتفاع دارد، حجم آن برابر است با: ۳ متر * ۴ متر * ۳ متر = ۳۶ متر مکعب.

• استاندارد تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت :برای آشپزخانه‌های خانگی، توصیه می‌شود که هود قادر باشد حداقل ۱۰ تا ۱۲ بار در ساعت، کل هوای آشپزخانه را تعویض کند تا تهویه مؤثری انجام شود. برای پخت و پز سنگین‌تر (مانند سرخ کردن زیاد)، این عدد می‌تواند تا ۱۵ یا ۲۰ بار در ساعت نیز افزایش یابد.
• محاسبه حداقل قدرت مکش مورد نیاز: حداقل قدرت مکش هود شما (بر حسب متر مکعب در ساعت) باید برابر با حجم آشپزخانه ضربدر تعداد دفعات توصیه شده تعویض هوا در ساعت باشد.

فرمول: حداقل قدرت مکش (متر مکعب در ساعت) = حجم آشپزخانه (متر مکعب) * تعداد دفعات تعویض هوا (مثلاً ۱۰ تا ۱۲)

مثال: برای آشپزخانه‌ای به حجم ۳۶ متر مکعب با در نظر گرفتن ۱۰ بار تعویض هوا در ساعت، حداقل قدرت مکش مورد نیاز برابر است با: ۳۶ * ۱۰ = ۳۶۰ متر مکعب بر ساعت. اگر پخت و پز شما سنگین است، با در نظر گرفتن ۱۲ بار تعویض هوا: ۳۶ * ۱۲ = ۴۳۲ متر مکعب بر ساعت.

نکته مهم: قدرت مکشی که روی مشخصات فنی هودها درج می‌شود (به عنوان مثال ۴۰۰، ۵۰۰ یا ۷۰۰ متر مکعب بر ساعت)، معمولاً حداکثر قدرت مکش هود در شرایط آزمایشگاهی ایده‌آل (بدون کانال یا با کانال بسیار کوتاه و مستقیم) است. کارایی واقعی هود در آشپزخانه شما تحت تأثیر عوامل دیگری نیز قرار می‌گیرد که در بخش بعدی توضیح داده می‌شوند. بنابراین، بهتر است هودی با قدرت مکش اسمی کمی بالاتر از حداقل محاسبه شده انتخاب کنید تا افت کارایی ناشی از عوامل محیطی جبران شود.

برای آشپزخانه‌های صنعتی، محاسبه قدرت مکش مورد نیاز بسیار پیچیده‌تر است و صرفاً بر اساس حجم فضا نیست، بلکه بیشتر بر اساس نوع و قدرت (بر حسب BTU یا کیلووات) تجهیزات پخت و پز زیر هود محاسبه می‌شود و نیاز به قدرت مکش بسیار بالاتری (اغلب هزاران متر مکعب بر ساعت) دارد که توسط مهندسین تأسیسات محاسبه و طراحی می‌گردد.



چه عواملی بر کارایی واقعی هود موثر است؟

عدد قدرت مکش اسمی هود تنها بخشی از ماجراست. عوامل متعددی بر کارایی واقعی هود در محیط آشپزخانه شما تأثیر می‌گذارند:

1. طول و مسیر کانال‌کشی: طول زیاد کانال، تعداد خمیدگی‌ها و زاویه دار بودن آن‌ها (به جای ۹۰ درجه، خمیدگی‌های ملایم‌تر بهترند) مقاومت در برابر جریان هوا را افزایش داده و به شدت از قدرت مکش واقعی هود می‌کاهد. هرچه کانال کوتاه‌تر، مستقیم‌تر و با خمیدگی کمتر باشد، کارایی هود بیشتر حفظ می‌شود.
2. قطر کانال: قطر کانال خروجی هوا باید متناسب با خروجی هود باشد (معمولاً ۱۲۰ یا ۱۵۰ میلی‌متر برای خانگی، و بسیار بزرگتر برای صنعتی). استفاده از کانال با قطر کوچکتر از خروجی هود، مقاومت هوا را افزایش داده و کارایی را کاهش می‌دهد.
3. جنس و نوع کانال: کانال‌های فلزی صاف (گالوانیزه یا استیل) کارایی بهتری نسبت به کانال‌های خرطومی انعطاف‌پذیر و شیاردار دارند، زیرا سطح صاف اصطکاک کمتری با هوا ایجاد می‌کند.
4. تمیزی فیلترها: فیلترهای چربی (مِش فلزی) و فیلترهای کربن اکتیو (در مدل‌های تصفیه‌کننده) اگر کثیف و اشباع از چربی یا بو باشند، جریان هوا را مسدود کرده و قدرت مکش هود را به شدت کاهش می‌دهند. نظافت منظم فیلترهای چربی و تعویض به موقع فیلترهای کربن برای حفظ کارایی ضروری است.
5. ارتفاع نصب هود: هود نباید بیش از حد بالا نصب شود. ارتفاع استاندارد نصب بالای اجاق گاز معمولاً بین ۶۵ تا ۷۵ سانتی‌متر است. نصب خیلی بالا باعث می‌شود دود و بخار فرصت پراکنده شدن در فضا را پیدا کرده و به طور کامل توسط هود جذب نشوند.
6. اندازه هود نسبت به اجاق گاز: هود باید حداقل هم‌عرض با سطح پخت و پز اجاق گاز باشد و بهتر است کمی (چند سانتی‌متر) از هر طرف بزرگتر باشد تا منطقه جذب وسیع‌تری ایجاد کرده و آلاینده‌ها را قبل از پخش شدن در فضا به طور مؤثرتری جمع‌آوری کند.
7. ورود هوای تازه :به خصوص در آشپزخانه‌های صنعتی با هودهای بسیار پرقدرت، خروج حجم زیادی از هوا توسط هود می‌تواند باعث ایجاد فشار منفی در محیط شود. برای عملکرد صحیح هود، نیاز به ورود هوای تازه از بیرون است که به آن یا هوای جایگزین می‌گویند. عدم تأمین هوای جایگزین کافی، کارایی هود را کاهش می‌دهد. در آشپزخانه‌های خانگی معمولاً باز کردن یک پنجره کافی است، اما در محیط‌های صنعتی نیاز به سیستم‌های پیچیده‌تر تأمین هوای تازه است.
8. نوع پخت و پز: اگر عمدتاً پخت و پز شما شامل سرخ کردن عمیق یا گریل کردن است که دود و چربی زیادی تولید می‌کند، به هودی با قدرت مکش بالاتر و فیلتراسیون قوی‌تر نیاز دارید نسبت به پخت و پزهایی مانند جوشاندن یا آرام‌پز کردن.

با در نظر گرفتن تمام این عوامل، می‌توان گفت که کارایی واقعی هود ترکیبی از قدرت مکش اسمی، طراحی صحیح کانال‌کشی، نصب مناسب، نگهداری منظم و نوع پخت و پز شماست.

اشل همراه شما

محاسبه کارایی هود آشپزخانه صرفاً نگاه کردن به عدد قدرت مکش بر روی جعبه نیست. این کار نیازمند در نظر گرفتن حجم فضای آشپزخانه، استاندارد مورد نیاز برای تعداد دفعات تعویض هوا و همچنین عوامل محیطی مانند کیفیت کانال‌کشی، تمیزی فیلترها و ارتفاع نصب است. انتخاب هودی با قدرت مکش مناسب برای حجم فضای شما و اطمینان از نصب صحیح و نگهداری منظم آن، تضمین‌کننده داشتن هوای پاکیزه و محیطی سالم در آشپزخانه‌تان خواهد بود.

اگر به دنبال تجهیز آشپزخانه صنعتی خود با هودهایی با قدرت مکش بالا و منطبق با استانداردها هستید، شرکت اشل به عنوان تامین‌کننده معتبر انواع تجهیزات آشپزخانه صنعتی، مجموعه‌ای از هودهای صنعتی با کیفیت و کارآمد را ارائه می‌دهد. برای انتخاب هود مناسب برای نیازهای صنعتی خود و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تهویه فضاهای بزرگ، می‌توانید به وب‌سایت اشل مراجعه کرده یا با کارشناسان آن‌ها تماس بگیرید.